Ik houd een online bucketlist bij van leuke dingen in binnen- en buitenland, waar ik ooit nog eens heen zou willen. Dus toen we naar Polen gingen, keek ik meteen wat er op de lijst stond. Dat bleek maar een ding te zijn: Zalipie. Een dorp dat bekend staat om de vele huizen met geschilderde bloempatronen. Het dorp ligt verstopt in het zuidoosten van Polen: wij reden er in anderhalf uur heen, vanaf onze accommodatie ten zuiden van Krakau. Goed te combineren met een citytrip naar Krakau dus, al heb je wel een auto nodig om het dorp te bereiken (of je zou een georganiseerde tour moeten boeken) en trouwens ook om daar rond te rijden. Het is niet het kleine, schattige dorpje wat ik in mijn hoofd had, maar een vrij uitgestrekt dorp waar je best wat afstanden moet afleggen om de verschillende beschilderde huizen te zien. Verwacht geen souvenirwinkels of leuke terrasjes, Zalipie is in de eerste plaats nog steeds gewoon een dorp om te wonen, alleen is er een keer per jaar een schilderwedstrijd, de ‘Malowana Chata’ (bron: poland-active.com). De kunstwerken zijn in het hele dorp te bewonderen op en in de huizen.

De oorsprong van de schildertraditie schijnt terug te gaan tot het einde van de negentiende eeuw, toen jonge vrouwen uit het dorp hun sombere interieurs en met roet bevlekte muren zat waren. In eerste instantie schilderden ze de roetplekken over met onregelmatige vlekken van een melkmengsel. Pas veel later, toen er gekleurde verf beschikbaar kwam, begon men met het maken van afbeeldingen met bloemen. Na een schilderwedstrijd in 1948 richtte Felicja Curyłowa, een van de vrouwen van Zalipie, een schildersvereniging op. Zij moedigde andere vrouwen aan om te schilderen en deel te nemen aan wedstrijden, maar was daarbij ook actief betrokken bij allerlei andere activiteiten, die onder meer leidden tot de aansluiting van Zalipie op het electriciteitsnet en renovatie van lokale wegen (bron: krakowbooking.nl/blog).

Foto van Felicja Curyłowa, gekopieerd van https://szlakisztuki.pl/ciekawostki/spacery/felicja-curylo-z-zalipia-pierwsza-dama-polskiej-sztuki-ludowej/

Het eerste huis dat we zagen, was deze. Er scharrelden kippen rond op het erf en vanuit het huis waren ruziënde stemmen te horen, maar verder was er geen levende ziel te bekennen. Hoewel we geen Pools kunnen lezen, maakte het waarschuwingsbordje wel duidelijk dat we het hek niet open konden doen, dus bleven we netjes op afstand. Op internet had ik gelezen dat, als er een bakje of potje staat, je er geld in kunt doen en dan vrij mag fotograferen (bron: Yvonnereistverder.nl), dus we aarzelden niet om onze camera’s er bij te pakken.

Na nog meer huizen bewonderd te hebben (waarover meer in een later blog), komen we aan bij ‘Dom Malarek’, oftewel het schildershuis. Hier bekeken we foto’s van verschillende deelneemsters aan de jaarlijkse schilderwedstrijd. Ook was er een klein souvenirwinkeltje, waar je een kop koffie kon krijgen: een lunchplek hadden we nog nergens gezien, dus we bestelden een stukje taart bij de koffie. Nadat we onze koffie met taart betaald hadden, sloot de dame achter de kassa vriendelijk maar beslist de deur van de winkel, om vervolgens in een kamer er achter te verdwijnen. Wij bleven, ons enigszins opgelaten voelend, achter in de winkel. Een paar minuten later kwam ze terug met een dienblaadje, dat ze Carlo in zijn handen drukte. Ze opende de deur en wij mochten er weer uit…

Buiten staat een schattig, maar duidelijk voor de toeristen geplaatst huisje met een mooie waterput en een beschilderde fiets er voor. Wij namen plaats aan een van de picknicktafels om onze koffie met taart en een uit de supermarkt meegenomen appel – bij wijze van lunch – op te eten. Daarna namen we natuurlijk even de tijd om te poseren bij het huisje. Je bent en blijft toerist, niet waar?